رابط کاربری (UI) مجموعهای از صفحات و عناصر بصری مانند دکمهها و نمادهاست که شخص را قادر به تعامل با یک محصول یا خدمات میکند.
تجربه کاربر (UX) تجربهی درونی است که شخص هنگام تعامل با هر کدام از محصولات و خدمات یک شرکت تجربه میکند.
تجربهی کاربری UX
طراحی تجربهی کاربری (User experience design) که به صورت UX شناخته میشود، اولین راه انسانی برای طراحی محصولات شناخته میشود. در این روند هدف افزایش رضایت کاربر یا مشتری از محصول میباشد.
برای جلب رضایت مشتری یا کاربر باید به موارد زیر دقت کنیم:
- بهینه سازی شرایط استفاده
- آسانتر کردن نحوهی استفاده
- ایجاد تعاملی لذت بخش بین محصول و مشتری
در واقع UX بخشی از طراحی وب بوده که تاثیرگذاری آن بر روی افزایش تجربههای یک کاربر یا یک شرکت، محصولات و یا خدمات بسیار مشهود است. UX سعی بر این دارد که کاربر را به مشتری و مشتری را یه مشتری وفادار تبدیل کند.
به طور کلی UX به طراحی تجربهی کاربری گفته میشود که تمامی تجربیات میتنی بر وب کاربر را شامل میشود. و بیشتر بر روی ارزیابیهای کوتاه مدت در مقابل ارتباطات طولانی مدت با مشتریان تمرکز داشته که همین رابطهی طولانی مدت با مشتری، کلید موفقیت کسب و کار میباشد.
در راهکارهای این طراحی، کاربر در مرکز توجه بوده و احساسات، عادات، ویژگیهای رفتاری و شخصیتیاش مورد توجه قرار میگیرند. این راهکارها ممکن است در تعیین نقشهی سایت برنامه نویسی، محتوای متنی یا تصویری، گرافیک، استراتژیها و بخشهای عملیاتی دخالت کرده و پیشنهادهایی برای بهبود و سهولت تعامل کاربر با سیستم را ارائه کند.
بنابراین برای اینکه طراحی تجربهی کاربری موفقی داشته باشیم نیازمند این هستیم که دید کلی نسبت به محصول داشته و به تمامی تخصصهای به کار رفته در سیستم مسلط باشیم.
رابط کاربری UI
رابط کاربری (User Interface) یا همان UI، بخشی دیدنی و قابل لمس از یک سیستم است که کاربر مستقیما با آن مواجه شده و لمسش میکند. البته به نامهای واسط کاربری، میانجی و یا میانای کاربری نیز شناخته میشود.
برای هر رابط کاربری دو ساز و کار تعریف شده است:
- درون داد: کاربر از طریق رابط کاربری از ماشین تقاضای عملی را میکند.
- برون داد: ماشین به وسیلهی رابط کاربری به کاربر پاسخ میدهد.
به طور کامل رابط کاربری تعاملی بین خود و کاربر ایجاد کرده و نیازهای کاربر از سیستم را برطرف میکند.
رابط کاربری در یک سیستم کامپیوتری، عبارتست از تمامی مجاری اطلاعاتی که سبب میشوند، کاربر و کامپیوتر با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. از منوها، ماوس و صفحه کلید تا صدایی که از سیستم بلند میشود، همه میتوانند رابط کاربری باشند.
اگر بخواهیم رابط کاربری را از نظر ماهیت وجودی تقسیم بندی کنیم شامل موارد زیر میباشد:
- رابط کاربر سختافزاری: ماوس، صفحه کلید، بلندگو و …
- رابط کاربری نرمافزاری: منوها، آیکونها، پنجرهها و …
اما اگر بخواهیم از نظر عملکرد رابط کاربری، آن را تقسیمبندی کنیم، شامل موارد زیر میباشد:
- رابط با عملکرد خط فرمانی: کاربر فرمانها را به صفحه کلید داده و برنامه با عملکرد خاصی به این فرمانها پاسخ میدهد.
- رابط گزینشی: فرمانها به صورت منو در اختیار کاربر قرار گرفته و کاربر یکی از فرمانها را گزینش میکند.
- رابط گرافیکی کاربر: برای برقراری ارتباط کاربر، اطلاعات برنامه به صورت گرافیکی به کاربر نشان داده میشوند و کاربر با وسیله اشارهای با آن ارتباط برقرار میکند.
با تمام این تعاریف باید توجه داشته باشید که رابط کاربری نقش بسیار مهمی در جذب و نگهداری مشتری داشته و اگر به صورت حرفهای طراحی و پیادهسازی شود، باعث میشود که کاربران به سادگی با سایت تعامل برقرار کنند و به نتایج مطلوب خود برسند.
رابط کاربری همانطور که برای یک سایت بسیار مهم بوده در موبایل نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است و شرکتهای سازندهی موبایل، هر کدام یک رابط کاربری خاص را بر روی محصولات خود ارائه میدهند. و UI در بعضی از این گوشیها چنان دقیق، طراحی و اجرا شده که به هنگام استفاده از آن احساس خوبی به کاربر منتقل شده و از دسترسیهای آسان و سریع لذت خواهد برد.
تفاوت تجربه کاربری و رابط کاربری
رابط کاربری به مجموع صفحات، تصاویر ، المانها (دکمهها و آیکونها) گفته میشود که کاربر برای ارتباط به یک برنامه یا یک دستگاه مجبور است از آنها استفاده کند.
اما تجربه کاربری، تجربه و حسی است که کاربر در ارتباط خود با سیستم یا برنامه آن را پشت سر میگذارد.
باید توجه داشته باشید که در هر طراحی خوب بایستی رابط کاربری و تجربه کاربری به بهترین شکل انجام شده و به درستی در هم ادغام شوند تا محصول نهایی به بهترین شکل تولید شود. در غیر اینصورت موفقیت به صفر رسیده و انتظار سوددهی خیالی خام، بیش نیست.